Upright Piano Là Gì Mà Nhiều Người Mê Đến Thế
Piano là một trong những nhạc cụ cổ điển được yêu thích trên khắp thế giới. Nó không chỉ là một công cụ âm nhạc mà còn là một tác phẩm nghệ thuật và biểu tượng văn hóa. Trong số các loại piano khác nhau, upright piano đã trở thành một sự lựa chọn phổ biến cho những người thích chơi piano tại gia. Vậy, upright piano là gì và nó khác biệt ra sao so với các loại piano khác? Hãy cùng tìm hiểu về loại đàn piano này trong bài viết dưới đây nhé!
Upright piano là gì?
Đàn upright piano còn được gọi là đàn piano đứng, là một loại đàn piano có hình dáng được thiết kế theo chiều dọc. Loại đàn này có khung và dây khác so với một cây đại dương cầm (grand piano) và các loại đàn piano điện khác. Phần cứng bên trong của đàn piano chạy dọc, vuông góc với bàn phím – cho phép đàn chiếm ít không gian hơn.
Robert Wornum đã phát minh ra cấu trúc hoạt động cơ học của đàn piano đứng vào năm 1826 tại London và nó nhanh chóng trở nên phổ biến vì kích thước của đàn upright piano phù hợp để bố trí trong nhà và hay trong các quán rượu, trong khi grand piano chỉ có thể đặt trong các khán phòng lớn hoặc phòng khiêu vũ.
Kích thước và cấu trúc của đàn upright piano
Muốn hiểu hơn về upright piano là gì thì bạn phải nắm rõ loại đàn này có những đặc điểm cấu tạo gì.
Đàn upright piano có kích thước khá nhỏ gọn, dễ dàng đặt trong những không gian nhỏ hẹp. Kích thước của chúng có thể khác nhau tùy vào mẫu mã và nhà sản xuất, nhưng thường thì chiều cao của đàn khoảng từ 110 cm đến 150 cm, chiều dài từ 130 cm đến 150 cm và chiều rộng từ 50 cm đến 65 cm. Loại đàn này sẽ có trọng lượng khoảng từ 150 tới trên 200 ký.
Dưới đây là các thành phần trong cấu trúc giúp bạn hiểu rõ hơn về upright piano là gì:
1. Bộ khung đàn (frame)
Là phần khung bằng gỗ hoặc gang vững chắc tạo nên cơ sở của đàn piano, có tính năng chịu lực và chống rung. Bộ khung bao gồm hai cọc đứng (side frames) và một thanh ngang (crossbeam). Ở rìa trước của khung có 1 tấm khoá với nhiều chốt pin lên dây. Phía rìa sau của khung sẽ được bố trí thanh chốt dây, giúp cài chặt dây đàn.
2. Tấm đàn
Là phần tấm gỗ mỏng được đặt trên bộ khung để tạo vùng đệm cho dây đàn, đồng thời truyền âm thanh thông qua phím đàn và búa đánh vào dây đàn.
3. Dây đàn (string)
Là những sợi dây thép đan xen nhau, được căng trên đàn piano để tạo ra âm thanh khi búa đánh vào dây. Thông thường, mỗi nốt trầm và thấp sẽ tương ứng với 1 dây đàn với kích thước lớn, và các nốt cao sẽ được ra với 2-3 dây mỏng và mảnh hơn kết hợp lại.
4. Bộ mềm (action)
Là bộ cơ giúp lực đánh của người chơi được truyền tới búa đánh trên dây đàn. Action bao gồm nhiều bộ phận, bao gồm thanh dẫn, thanh đưa, cần đánh và nhiều bộ phận khác.
5. Bàn đạp (pedals)
Là bộ phận giúp người chơi điều chỉnh độ lớn nhỏ âm thanh, cùng với chức năng khác như vang âm (damper pedal), giảm âm (soft pedal) hay hạn chế âm thanh (sostenuto pedal).
6. Phím đàn (keys)
Là bộ phận cho người chơi điều khiển đàn piano bằng cách nhấn hoặc thả nó. Thông thường một cây đàn upright piano tiêu chuẩn sẽ có 88 phím.
Các loại đàn upright piano
Nhiều người khi chưa biết về upright piano là gì thì thường hay lầm tưởng chỉ có 1 loại đàn piano thẳng duy nhất. Tuy nhiên, loại đàn này cũng được phân nhánh và chia thành nhiều loại đàn khác nhau, bao gồm:
Spinet upright piano
Đây là loại đàn piano thẳng có kích thước nhỏ nhất, chỉ cao khoảng 100 cm và dài khoảng 150 cm. Dòng đàn này được sản xuất phổ biến vào thời kỳ từ những năm 1930 đến 1970 và thường được sử dụng cho những nơi có không gian hạn chế hoặc cho những người mới bắt đầu học đàn. Tuy nhiên, do kích thước khá nhỏ nên âm thanh của spinet piano thường không đủ lớn và đầy đặn như các loại upright piano khác.
Console upright piano
Lớn hơn spinet upright piano một tí là đàn console upright piano với chiều cao khoảng 110 cm. Đây là một loại đàn piano phổ biến để sử dụng trong nhà và tổ chức các buổi biểu diễn nhỏ. Do được trang bị bộ cơ học và bộ phím như một piano cơ thông thường, nên chất lượng âm thanh thường có độ phức tạp và sâu sắc tương đương với các dòng đàn grand piano khác.
Studio upright piano
Đây là dòng đàn piano đứng thường dùng để biểu diễn ở các trường âm nhạc, phòng thu hoặc ở các nhà thờ. Điểm đặc biệt của đàn studio upright piano đó là mặt dây đàn được thiết kế với kích thước nhỏ hơn so với các loại đàn piano khác, giúp cho âm thanh phát ra từ đàn sáng hơn và rõ ràng hơn.
Full upright piano
Đây là loại lớn nhất trong số các loại đàn piano đứng và có các bảng âm thanh lớn gần bằng một cây đàn piano lớn. Với suy nghĩ này, cây đàn piano này thường có thể được sử dụng thay thế cho một cây đàn baby grand - vừa chiếm ít không gian hơn vừa mang lại chất lượng âm thanh tương đương.
Gợi ý một số cây đàn upright piano nổi tiếng
Mặc dù có thiết kế khá nhỏ gọn, nhưng đàn upright piano cung cấp cho người chơi một âm thanh khá là ấm áp và mượt mà, giúp tạo ra những giai điệu cảm xúc và đầy sức sống. Dù bạn là một người mới bắt đầu học đàn piano hay là một người chơi có kinh nghiệm, upright piano đều có thể là một lựa chọn tuyệt vời để giúp bạn thực hiện đam mê âm nhạc của mình. Dưới đây là một số cây đàn upright piano nổi tiếng mà bạn có thể tham khảo và chọn mua cho riêng mình như:
Đàn Piano Kohler & Campbell KC115D
Đàn Piano Steinway & Sons K-132
Mong rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu được upright piano là gì với những đặc điểm nổi bật của loại nhạc cụ này. Không chỉ là một sự lựa chọn tuyệt vời dành cho những ai có không gian nhỏ, upright piano còn là một sự đầu tư hợp lý và tiết kiệm dành cho những người mới bắt đầu học đàn. Bạn có thể tham khảo các gợi ý đàn upright piano trên để đưa ra những quyết định mua đàn piano phù hợp và đúng đắn nhất nhé!